Ernest Gervais

Geboorte en jeugd te Soerabaja, Indonesië

Ernest Napoleon Raoul Gervais, zoon van Prospèr François en Wilhelmina Hendrika Agnes Victor, werd op 9 september 1911 geboren te Soerabaja, Indonesië. Op driejarige leeftijd werd Ernest Gervais geopereerd aan zijn ogen. De oogheelkunde was destijds nog niet zo vergevorderd als nu. Tijdens de operatie raakten de oogzenuwen aan Gervais’ beide ogen onherstelbaar beschadigd en werd hij blind.

Vaak werd Gervais bij zijn tweede naam ‘Nappi’ genoemd – Napoleon was een wat lange naam voor een jongen. Zoals bij veel muzikale kinderen die al voor hun vierde jaar blind zijn, ontwikkelde het gehoor van de jonge Gervais zich tot een absoluut gehoor. Hij kreeg al op jonge leeftijd vioolles via de School van Cultuur te Soerabaja. In die tijd zag men voor een kind met een visuele handicap niet veel meer mogelijkheden dan zich te bekwamen als musicus.

Gervais was erg intelligent en bleek een goede leerling te zijn. Hij ging naar de Fröbelschool te Soerabaja en doorliep vervolgens de lagere school bij de Zusters Ursulinen aan de Kepandjenstraat. In die tijd sprak hij Frans met zijn ouders en broers, Nederlands op school met de Zusters en Maleis met zijn Baboe. De Zusters Ursulinen hadden contacten met de Fraters van het Blindeninstituut Sint-Henricus in het Brabantse Grave. De jonge Gervais verliet Indonesië om in Grave te kunnen verblijven.

Verblijf te Grave, Nederland

In 1922 vertrok Gervais alleen naar Nederland. Hij voer op het Franse Hospitaalschip ‘André Lebon’ van Indonesië naar Marseille en reisde vervolgens per trein naar Grave. In het Blindeninstituut Sint-Henricus te Grave boden de Fraters blinde kinderen van gefortuneerde ouders een gespecialiseerde opleiding, die ook in Indonesië hoog aangeschreven stond. Gervais was er van harte welkom. Frater Bonaventura was zijn speciale begeleider.

Gervais ontwikkelde zich snel tot een groot en uiterst begaafd musicus. In 1936 legde hij met succes het Groot Staatsexamen voor piano af. Twee jaar later slaagde hij voor het Groot Staatsexamen voor orgel. Daarnaast werkte hij op de drukkerij van Sint-Henricus te Grave en gaf er orgelles aan o.a. Jules de Corte.

Organist van het Adema-orgel te Lisse

In 1944 kreeg Gervais een betrekking als titulair organist van het Adema-orgel in de St.-Agathakerk te Lisse. Hij reisde achter in een vrachtwagen naar Lisse, dwars door het bezette Nederland. Gervais had zijn radio bij zich, wat ten strengste verboden was door de Duitsers. Toen hij veilig en wel in Lisse aangekomen was, ging hij als kostganger wonen bij de zusjes Van Zelst in de Kanaalstraat 121 te Lisse. Op 24 mei 1947 trouwde hij met Ida M.C. van Zelst.

Ernest Gervais met zijn blindengeleidehond.

Ernest Gervais samen met zijn blindengeleidehond medio jaren ’40.

In 1957 richtte Gervais de Muziekschool E. Gervais op. Hij gaf niet alleen orgelles, maar ook piano-, accordeon- en gitaarles. Leerlingen konden hun instrumenten tegen een schappelijke prijs kopen of huren, zodat muziekles voor meer mensen toegankelijk werd. Twee van zijn leerlingen waren de kardinaal Ad Simonis en de componist en pianist Joop Stokkermans.

Tot 1978, een jaar voor het overlijden van zijn vrouw Ida, bleef Gervais titulair organist van het Adema-orgel. Op 1 november van dat jaar nam hij officieel afscheid en werd hij opgevolgd door Johan Akerboom, de huidige titulair organist. Gervais bleef zich echter inzetten voor het Adema-orgel, waarvan hij de mogelijkheden en artistieke waarde als geen ander kende. In de jaren die volgden was hij één van de drijvende krachten die de Stichting Vrienden van het Adema-orgel in het leven hebben geroepen. In deze Stichting vervulde Gervais een belangrijke, adviserende rol.

Ernest Gervais en Albert de Klerk, St.-Agathakerk, Lisse.

Ernest Gervais (r.) en Albert de Klerk (l.), St.-Agathakerk, Lisse, 1985. Foto: Gerco Schaap.

Gervais zette zich met hart en ziel in voor het Adema-orgel en bleef lange tijd actief binnen de Stichting Orgelkring Bollenstreek. Zo startte hij in 1983 de actie “Klank als Dank”, waarmee f70.000 gulden werd opgehaald ten behoeve van het Adema-orgel. In 1985 viel Gervais een pauselijke onderscheiding ten deel: de Pro Ecclesia et Pontifice.

Ernest Gervais overleed op 23 januari 1993. Met zijn verscheiden ging een groot organist heen, wiens talent en niet-aflatende inzet van grote betekenis zijn geweest voor de orgelcultuur in en ver buiten Lisse.

Tekstrevisie: Marianne Schippers.